به گزارش بازارکار نشست «فقرزدایی در آینه آموزش» صبح امروز در موسسه کار و تامین اجتماعی با حضور غلامحسین محمدی (معاون وزیر کار و رییس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای)، ابراهیم صادقی فر (رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی) و مصطفی آذرکیش (معاون وزیر آموزش پرورش در آموزش متوسطه) و دکتر محمد رضا سپهری پیشکسوت حوزه کار و تامین اجتماعی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، غلامحسین محمدی (معاون وزیر کار و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای) گفت: سازمان فنی و حرفه‌ای متولی آموزش‌های غیررسمی در کشور است. این آموزش‌ها در ۷۰۰ مرکز دولتی و ۲۰ هزار آموزشگاه خصوصی فنی آزاد برگزار می‌شود.
وی با تشریح ابعاد فقر مهارتی در کشور افزود: در تعریف فقر مهارتی ابعاد متنوعی داریم. اینکه فردی از عهده شغلی برنیاید می‌تواند ناشی از دو عامل شکاف مهارتی و فقر مهارتی باشد. در این شرایط یا باید مهارت‌های جدیدی به فرد آموزش داده شود که در مقایسه با سایر گروه‌ها مهارت فرد قابل رقابت بوده و شغل پیدا کند و یا باید با ارائه آموزش مهارتی پایه‌ای، فاصله مهارت فرد با مهارت‌های موجود پر شود.
محمدی تاکید کرد: ما در ایران عوامل موثری در فقر آموزش مهارت داریم که شامل ضعف نظام آموزشی، عدم دسترسی عادلانه به آموزش مهارت، عدم ارتباط آموزش و صنعت، عوامل اقتصادی و اجتماعی و ریسک‌های خاص است. اکنون به دلیل تغییرات سریع بازار کار، ما شاهد عدم تطابق آموزش‌های مهارتی موجود با شرایط بازار کار هستیم.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای تاکید کرد: عرضه و تقاضای آموزش مهارت و ناترازی میزان عرضه مهارت آموزی در کشور خود یکی از دلایل افزایش فقر مهارت آموزی است.
۴۰ درصد از مهارت‌های فعلی در سال 2030 از بین می رود
وی تاکید کرد: ۴۰ درصد از مهارت‌های فعلی کارگران جهان تا سال ۲۰۳۰ میلادی، نیاز به تغییر و بروزرسانی دارد تا افراد در بازار کار بمانند. در ایران نیز پیمایشی صورت گرفته که همین میزان وجود دارد و ۴۰ درصد از کارفرمایان به خاطر عدم تطابق نقش‌ها و مهارت‌ها نیازمند به تغییر نیروها و یا بازآموزی مهارتی نیروی کار خودشان هستند.
معاون وزیر کار با اشاره به ارتباط فقر مهارتی با فقر و بیکاری گفت: دقیقا در استان‌های سیستان و بلوچستان، ایلام، خوزستان و چهارمحال بختیاری و لرستان، کمترین میزان توسعه آموزش مهارتی را داریم و همزمان بیکاری و فقر آنان بطورکلی نیز از همه استان‌ها بالاتر است. اما استان‌های قم، تهران و البرز و اصفهان بالاترین درجه مهارت آموزی را دارند.
۳۰ درصد از نیروی کار ما تحصیلات متوسطه دوم ندارد
محمدی تصریح کرد: ۳۰ درصد از نیروی کار ما تحصیلات متوسطه دوم ندارد و این میزان بطور متوسط در جهان فقط ۱۰ درصد است! ما سه برابر دنیا در زمینه آموزشی دچار فقر دانش نیروی کار هستیم.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اظهار کرد: مهمترین بازه کار، افراد در سنین ۱۵ تا ۱۸ سال است. از سال ۹۰ تا ۹۸ نرخ افراد برخوردار از آموزش متوسطه دوم از ۶۰ درصد جمعیت کشور به زیر ۳۰ درصد در پس‌ از ۱۳۹۸ رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: پوشش تحصیلی متوسطه دوم در ایران نسبتی با رشد شاخص فلاکت دارد و فقر مهارتی از بیکاری و تورم تاثیر می‌گیرد. به عبارت بهتر، ما شاخص فلاکت‌مان از متوسط شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا بالاتر است اما بیشتر از این کشورها فقر مهارتی داریم.
محمدی تاکید کرد: این رابطه به صورت معکوس هم وجود دارد، یعنی رشد فقر مهارتی مستقیما به افزایش بیکاری و تورم نیز می‌انجامد. پس ما نسبت به میانگین جهانی فقر مهارتی بیشتری داریم که بر فقر اثر مستقیم دارد. ما از نظر سرمایه‌گذاری در آموزش مهارتی جزو ۸ کشور آخر دنیا هستیم. ما آموزش می‌دهیم اما مهارتی منتقل نمی‌کنیم و از این جنبه جزو ۶ کشور آخر دنیا نیز هستیم.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اظهار کرد: در پیمایش و نظرسنجی اخیر سازمان، ۵۶ درصد از افرادی که شغل خود را ترک کرده، مهاجرت یا تغییر کار صورت دادند، علت را عدم امکان رشد مهارتی و شغلی عنوان کردند که این آمار کاملا تکان دهنده است. نشاخص بهره‌وری ما نیز بخاطر همین فقر مهارتی پایین است. مثلا بهره‌وری نیروی کار ما ۲ دلار در ساعت از متوسط جهانی پایین‌تر است.
وی تصریح کرد: نبود نیروی کار ماهر یکی از سه مشکل اصلی کارفرمایان در ایران شناخته شده است. یکی از اصلی‌ترین دلایل آن این است که نیمی (۵۰درصد) از آموزش‌های ارائه شده مهارتی به نیروی کار از کودکی تا زمان اشتغال بی‌ربط به محیط شغلی و کار است. فقر مهارتی نیروی کار ما عملا در شرایطی است که نیروی کار سال‌ها آموزش مازاد می‌بینند که اثری در رشد مهارت فرد ندارد.
محمدی خاطرنشان کرد: ما باید برنامه ویژه برای اصلاح این وضع درنظر بگیریم. ما در مجلس یک طرح اصلاحی برای بازاندیشی در نظام آموزش فنی و حرفه‌ای داشتیم. ما یک قانون یکپارچه در حوزه آموزش مهارتی می‌خواهیم. تا این نظام یکپارچه ایجاد نشود و کنارگذاشتن نظام چند تکه آموزش مهارت در دستور کار قرار نگیرد، مشکلی حل نمی‌شود. تا بازار کار اعلام نیاز نکند و نظام آموزشی طبق آن بودجه بندی آموزش نکند، و بعد مهارت آموخته نشود، درد حل نخواهد شد.